قسمت بیست و دوم: خانه های قدیمی (خانه قدسیه و خواجه پطروس)
خانه قدسیه
اين خانه داراي دو ورودي در سمت شمال است و اتاق ها در چهار جبهه اطراف حياط به صورت دو طبقه ساخته شده اند. تزئينات آن مربوط به دوران صفويه تا قاجار است. جبهه شمالي بنا داراي تزئينات حكاكي و نقوش لچك و ترنج گچي است كه از ظرافت خاصي برخوردار است.
اين ساختمان در سال ۱۲۷۸ هجري شمسي به محل مدرسه قدسيه اختصاص يافت و سال ها اين نهاد آموزشي در آن مستقر بود. در سال ۱۳۵۷ مرحوم استاد منوچهر قدسي شاعر و خطاط و هنرمند معروف اصفهان اين خانه را جهت تبديل به مركز اصفهان شناسي در اختيار وزارت فرهنگ و هنر وقت قرارداد. از سال ۱۳۷۲ نيز از طرف سازمان مسكن و شهرسازي و ميراث فرهنگي عمليات مرمت آن آغاز گشت.
خانه قدسي به دليل وجود تزئينات بسيار زيباي لچك و ترنج و حكاكي و نقوش و همچنين به لحاظ در برداشتن ويژگي هاي معماري دوران صفوي تا قاجار از اهميت بسياري برخوردار است.
آدرس :خيابان عبدالرزاق بازارچه حاج محمد جعفر كوچه قدسيه
خانه خواجه پطروس
يكي از خانه هاي زيباي جلفا خانه خواجه پطروس است. اين خانه كه در چهارراه حكيم نظامي قرار گرفته متعلق به پطروس ولي جانيان بوده است. وي يكي از تجار ثروتمند و مشهور جلفا بود كه در بين ارامنه از احترامي خاص برخوردار بود. طبق كتيبه اي كه در محل خانه موجود است اين بنا در سال ۱۶۶۸ ميلادي برابر ۱۰۴۶ هجري قمري در زمان سلطنت شاه صفي ساخته شده است.
خانه خواجه پطروس از دو جبهه تشكيل شده كه در آن روزگار به وسيله باغي از هم جدا مي شده است. يك قسمت براي فصل تابستان و قسمت ديگر براي ايام زمستان ساخته شده بود.
ساختمان داراي دو طبقه است. طبقه همكف از يك اتاق مركزي و دو اتاق كوچك تشكيل شده است. در قسمت جنوبي ديوار اين اتاق تزئيناتي به شكل گچبري ديده مي شود. اين تزئينات شامل حجم هائي مانند كاسه، صراحي و ظروف ديگر است. اين شيوه تزئينات در اتاق هاي كاخ عالي قاپو و برخي بناهاي ديگر به چشم مي خورند.
در وسط اين اتاق حوض آبي وجود دارد كه از سنگ مرمر ساخته شده است. اتاق هاي طرفين تالار قرينه يكديگر هستند و در تزئينات آن ها بخاري ديواري نيز وجود داشته است. طبقه فوقاني بيشتر از طبقه همكف آسيب ديده، بنابراين درباره آن اطلاعات كمتري مي توان به دست آورد. اما آنچه در اين طبقه كاملاً مشهود است قرينه سازي است. به طوري كه در همه قسمت ها، پله ها، راهروها، و طاقچه ها قرينه سازي به وضوح به چشم مي خورد.
نقاشي هاي خانه خواجه پطروس كه به صورت نقاشي ديواري است شامل برگ ها و گل هاي زينت يافته به وسيله قطعاتي از طلا است. اين نقاشي ها با نقاشي هاي اتاق هاي داخلي كاخ چهلستون و نقاشي هاي چليپاي موجود در كاخ عالي قاپو شباهت تام دارند.
ديگر نقاشي ها، منظره هائي از شكار هستند كه به مينياتور شبيه مي باشند و بالاخره تصاوير كوچكي از انسان ها و مناظر طبيعت اين خانه نيز به دليل در برداشتن ويژگي هاي معماري دوران صفويه مخصوصاً تزئينات در اختيار دولت قرار گرفته و عمليات مرمت و بازسازي در آن در حال انجام ميباشد.